Patnos İlçesi Doğu Anadolunun Yukarı Murat Van Bölümünde yer alır. Doğuda Van ilinin Erciş, batıda Muş İlinin Malazgirt, Kuzeyde İlimizin Tutak ve Hamur İlçeleri, Güneyde Bitlis İlinin Adilcevaz ilçeleriyle komşudur. İlçemizin Ağrı-Van, Ağrı-Muş, Ağrı-Bitlis karayollarının kesişme noktası üzerinde kurulmuş olması önemini arttırmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 1640m dir.
Patnos Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Murat Van Bölümündeki Ağrı İlinin 8 ilçe merkezinden biridir. Doğal oluk ve yolların düğümlendiği bir noktada bulunan Patnos şehrinin konumu kendisine oldukça stratejik bir konum kazandırmıştır. Bu özelliği tarih boyunca bölgenin egemenleri tarafından hep kullanılmıştır. Yukarı Murat Van Bölümünün önemli çöküntü alanlarından birini oluşturan Patnos Ovası değişik yönlü faylar eşliğinde çökerek oluşmuş sonradan da alüvyonlarla dolmuş her taraftan genç volkaniklerle çevrili bir tersiyer havzasıdır.
Patnos’un geçmişi çok eski dönemlere hatta milattan önceki dönemlere kadar uzanır. Osmanlı kayıtlarında “Batnus” şeklinde adı geçen; ilçe olana kadar fazla bir önem kazanmamıştır. 1936 da Malazgirt İlçesinin Sultanmut (Doğansu), Ahlat İlçesinin Aktepe (Sarısu) ve Erciş İlçesinin Dedeli Bucaklarının birleştirilmesi ile ilçe statüsüne geçmiştir. Günümüzde 93 adet köyü ile yaklaşık 1421km lik bir idari etik alanına sahip olan ve hızla nüfuslanmakta olan bir şehirdir.
Ağrı’daki tarihi kalıntıların en eskisi Patnos’taki Aznavur ve Girik Tepeleridir. Urartu Uygarlığından kalma bu tepelerde tapınak ve çeşitli maddi kültür ürünleri bulunmuştur. Aznavur Tepe Urartu mimarisinin en önemli eserlerindendir. Diğer önemli bir sarayda Girik Tepede bulunmaktadır. Girik Tepe Değirmen Tepe olarakta bilinir. Bu tepe 15km yükseklikte bir höyüktür. Günümüzde tahrip edilmiş iyice alçalmıştır. Aznavur Tepe ile birlikte burada kazı yapılmıştır. Kazılarda höyük tepesinde saraya benzeyen atınsal bir yapının höyüğü çevreleyen bir surun kalıntısı ortaya çıkmıştır.
Bina, blok taş temel üzerine kerpiç duvarlarla yapılmıştır. Sarayın Patnos Bölgesine çok önem veren Urartu Kralı Menua veya oğlu I. Argişti döneminde(M.Ö. 789-766) inşa edildiği sanılmaktadır. Girik Tepesinin Urartuların merkezi olduğu bilinmektedir.
Patnos kümbetleri anonim kümbet veya üç kümbet olarak bilinir. Karakoyunlular döneminden kalmadır. Selçuklu mimari tarzında fügürlü plastik eserlerdendir. Kümbet cephesinde çift kartal ve simetrik iki kartal işlenmiştir. Ayrıca kıvrık dallarla başka hayvan figürlerinin birleştirildiği görülür. Patnosta birçok kümbet olduğu halde çoğu tahrip edilmiştir. Zirekli, Köseler, Taşkın ve Acılık köylerinde kümbetler vardır.